ΓΙΑ ΜΙΚΡΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΥΣ

Fritz The Cat του 1972

Ο Κoσμος Σyμφωνα με τη Monsanto (The World According to Monsanto, της Marie-Monique Robin, 2008)

Σε αντίθεση με τους νεολουδίτες, το cineτΑΖ πιστεύει ότι, σε βάθος χρόνου και υπό προϋποθέσεις, ακόμη και οι Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί ενδέχεται να αποδειχτούν ωφέλιμοι. Αλλά οι προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούνται στην απτή περίπτωση της περιβόητης Monsanto. Το τηλεοπτικό αυτό ντοκυμαντέρ (που είναι χαρακτηριστικό ότι γυρίστηκε στην Ευρώπη), εστιάζει κυρίως στις στρατηγικές της εταιρείας, που με το λόμπυ της στους χώρους εξουσίας και με τη σπίλωση όσων την επικρίνουν κατάφερε να λάβει κυρίαρχη θέση στις ΗΠΑ και στον Τρίτο Κόσμο. Το ότι μία εταιρεία (ή έστω μερικές) επιχειρεί να αποκτήσει τον έλεγχο της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων είναι σενάριο ακόμη πιο εφιαλτικό από τους ενδεχόμενους κίνδυνους κατά της υγείας. Τα πλάνα με τη Ρομπέν να ψάχνει στοιχεία στο Ίντερνετ είναι αστεία, αλλά αρκετές από τις συνεντεύξεις αξίζουν τον κόπο.

cineTAZ

Food, Inc.

Τι τρώμε και πώς παράγεται; Τρόφιμα Α.Ε.

Δείχνοντας πώς η κουλτούρα του φαστ φουντ στις ΗΠΑ οδήγησε στο να μονοπωληθεί ολόκληρος ο κλάδος των τροφίμων από μερικές μεγάλες εταιρείες, το Τρόφιμα Α.Ε. εκθέτει πολύπλευρα μια σύγχρονη πραγματικότητα, όπου δεσπόζει η βιομηχανική διαδικασία παραγωγής και όπου βασικό κριτήριο είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους. Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται πολύ «αμερικάνικα», αλλά ο Κέννερ φροντίζει να συνδέσει τα επιχειρήματά του με καθημερινές ιστορίες που είναι απόλυτα αναγνωρίσιμες και σ’ εμάς. Εξάλλου στην Ελλάδα εισάγουμε πάνω από 60% του βόειου που καταναλώνουμε, και το κρέας αυτό παράγεται σε μονάδες με παρόμοια βιομηχανική υποδομή. Χωρίς κραυγές και με ελάχιστο λαϊκισμό, ο Κέννερ αναλύει κρίκο κρίκο την τροφική αλυσίδα και δείχνει εμπεριστατωμένα πώς οι μικροί παραγωγοί εξωθούνται με την πλάτη στον τοίχο και οι
καταναλωτές σε μονόδρομο. Οι επικριτές τού προσάπτουν ότι δεν απαντά στο ερώτημα Πώς αλλιώς θα τραφεί όλος ο πληθυσμός; Αλλά αυτό μάλλον μπορεί να απαντηθεί μόνο στο πολύ ευρύτερο πλαίσιο του τι είδους κόσμο θέλουμε.

cineTAZ

Ο Αρτος Ημων ο Επιουσιος (Unser täglich Brot, του Nikolaus Geyrhalter, 2005)

Την αρχή έκανε η PETA, με φιλμάκια γυρισμένα στη ζούλα από πιστούς στις αρχές της εργαζόμενους σε χώρους τροφίμων. Ο Αυστριακός Γκεϋρχάλτερ δεν είναι ακτιβιστής και είχε σχεδόν 15 χρόνια πείρα ως ντοκυμαντερίστας όταν γύρισε αυτή την ταινία. Επέλεξε να μιλήσει μόνο με την εκκωφαντική εικόνα, χωρίς συνεντεύξεις, χωρίς σχόλια, χωρίς καν μουσική υπόκρουση. Μας ξεναγεί σε ευρωπαϊκές μονάδες παραγωγής κρεάτων, πουλερικών και κηπευτικών, καταγράφοντας χωρίς εφφέ και με αφοπλιστική ακρίβεια τι και πώς καταλήγει στο τραπέζι μας.
Στην πραγματικότητα, δύσκολα… χωνεύονται αυτά που βλέπουμε. Εικαστικά συγκλονιστικό (όπως οι δράσεις του Aktionismus ή ίσως οι πίνακες του Φράνσις Μπέικον), αυτό το κινηματογραφικά άρτιο σεργιάνισμα θέλει γερό στομάχι, αλλά σαν γνήσιο έργο τέχνης σφυρηλατεί μια ακλόνητη νέα αντίληψη.

cineTAZ

ΚΑΨΟΥΛΙΑ…

Η μεγαλύτερη ύφεση που πλήττει την Ιαπωνία μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, έχει οδηγήσει χιλιάδες ανθρώπους στον δρόμο, ενώ οι μη υπολογίσιμοι ως άστεγοι στεγάζονται σε άθλια καταλύματα για ένα φθηνότερο ενοίκιο. Με περισσότερους από 127 εκ. κατοίκους, η Ιαπωνία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη -βιομηχανοποιημένη και φιλελευθεροποιημένη- οικονομία στον πλανήτη (αποτιμημένη σε δολ. ΗΠΑ) και η τρίτη μεγαλύτερη (αν ληφθεί υπόψη ο παράγοντας «ισοτιμία αγοραστικής δύναμης» -purchasing power parity).

Στο Τόκυο όλο και περισσότεροι βρίσκουν στέγη στο Capsule Hotel Shinjuku 510, που παρέχει μικροσκοπικές πλαστικές κάψουλες αντί δωματίων.

Όταν το Capsule Hotel Shinjuku 510, άνοιξε περίπου δύο δεκαετίες πριν, η Ιαπωνία μόλις είχε αρχίσει να ανακάμπτει οικονομικά και το ξενοδοχείο λειτουργούσε ως τόπος διανυκτέρευσης για τους εργαζόμενους που είχαν χάσει το τελευταίο τρένο για το σπίτι τους. Σήμερα όμως, το ξενοδοχείο του οποίου η έκτασή δεν ξεπερνά τα 6,5 πόδια σε πλάτος και τα 5 πόδια σε μήκος, και του οποίου το ύψος δεν χωράει έναν άνθρωπο όρθιο, έχει γίνει το μόνο καταφύγιο για τα θύματα της οικονομικής κρίσης.

Όταν εισήλθε η κρίση στην Ιαπωνία, το 2009 και η ζήτηση έπεσε, πολλοί από τους απολυμένους, έγιναν άστεγοι, καθώς δεν μπορούσαν να πληρώσουν το ενοίκιο. Τόσο σοβαρό είναι το θέμα των αστέγων που η κυβέρνηση αναγκάστηκε να θέσει σε λειτουργία καταφύγια έκτακτης ανάγκης, ανά τη χώρα, κατά τη διάρκεια των διακοπών για τη Νέα Χρονιά.

Τα χαρακτηριστικά των αστέγων κάθε άλλο παρά τον κοινωνικό αποκλεισμό προμήνυαν. Ο κ.Nakanishi, για παράδειγμα, κάτοικος του Capsule Hotel Shinjuku 510, κατέληξε εκεί μετά από χρόνια εργασίας ως πωλητής, φύλακας, ενώ έχει σπουδάσει οικονομικά και ονειρεύεται να γίνει δικηγόρος εξ’ου και διαβάζει νομικά εγχειρίδια κάθε μέρα.

Φυσικά, το ενοίκιο είναι ακριβό για ένα ασφυκτικό μέρος σαν και αυτό: 59.000 γεν τον μήνα. Οι κάψουλες δεν έχουν πόρτες, μόνο τζάμια που κατεβαίνουν. Κάθε κάψουλα παραδίνεται μόνο με ένα φως, μία μικρή τηλεόραση, κρεμάστρες, και ένα μαξιλάρι. Αυτό το μήνα, μείωσαν τις τιμές για τους ενοικιαστές που μένουν πάνω από έναν μήνα, μία κατηγορία που τα μέλη της αυξάνονται. Άλλωστε, ύστερα από εκκλήσεις των μακροχρόνιων κατοίκων, η κυβέρνηση παραχώρησε στο ξενοδοχείο ειδική άδεια έτσι ώστε να αναγνωρίζεται ως μόνιμη κατοικία, όπου μπορούν να δέχονται τις πιθανές επιστολές για δουλειά.

Τα επίσημα στοιχεία αριθμούν περίπου 15.800 ανθρώπους στους δρόμους της Ιαπωνίας, αλλά οι ανθρωπιστικές οργανώσεις υπολογίζουν το λιγότερο 10.000 μόνο στο Τόκυο, χωρίς να υπολογίζονται αυτοί που ζουν σε ξενοδοχεία-κάψουλες. Ο δείκτης φτώχιας αγγίζει το 15,7% και είναι ένας από τους υψηλότερους στις βιομηχανικές χώρες.

Η εικόνα της Ιαπωνίας ως μίας αταξικής κοινωνίας, που προβλήθηκε την δεκαετία του ’70 λόγω της ανάδειξής της ως βιομηχανικής υπερδύναμης, καταρρέει καθώς η κρίση φέρνει ξανά στην επιφάνεια τις ανισότητες και τις συγκρούσεις.

 

Πηγή:  New York Times