Σπιτικό σιρόπι για τη γρίπη

Οι καρποί της κουφοξυλιάς (Σαμπούκου-Sambucus nigra) έχουν προσελκύσει τον τελευταίο καιρό την προσοχή, για τις ιδιότητες της ενίσχυση του ανοσοποιητικού και την ικανότητά τους να αυξήσουν την απόκριση αντισώματος σε μία λοίμωξη.

Για αιώνες ήταν δημοφιλείς ως μία θεραπεία της γρίπης. Τον τελευταίο καιρό έχουν βρεθεί ότι περιέχουν ενώσεις, λιγνάνες και φλαβονοειδή, που βοηθούν στην εμπόδιση των ιών της γρίπης από τη διείσδυση των κυτταρικών μεμβρανών.

Με την πικρή και πικάντικη γεύση τους, έχουν αποτοξινωτική δράση και  βοηθούν στην επίλυση της θερμότητας και της φλεγμονής. Χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων του αναπνευστικού όπως και στο πονόλαιμο και στις μολύνσεις του ιγμόρειου.

Το σιρόπι σαμπούκου είναι ένας εύγευστος τρόπος για να το χορηγήσουμε σε παιδιά και μπορεί να είναι προτιμότερος από τη πικρή ύδραστις (goldenseal) ή την εχινάτσεα .

Συνταγή για το σιρόπι σαμπούκου

Συστατικά:

• Δύο φλιτζάνια μούρα κουφοξυλιάς
• 500 ml νερού
• 1-4 φλιτζάνια μέλι
• 1-4 φλιτζάνια χυμό λεμονιού

Παρασκευή:

Μαγειρέψτε τα μούρα στο νερό για λίγα λεπτά μέχρι να είναι μαλακά και το μίγμα με το μέλι και το χυμό λεμονιού. Βάλτε τον πουρέ σε ένα καθαρό μπουκάλι και φυλάξτε το στο ψυγείο. Πάρτε μια κουταλιά σούπας σε ζεστό νερό, μια ή δύο φορές την ημέρα ως προληπτικό των μολύνσεων.

Το δώρο του καλοκαιριού για τον χειμώνα!

Σαμπούκος ο μέλας-Sambucus nigra/Elderberry

Οικογένεια: Καπριφολιίδες-Caprifoliaceae

Άλλα ονόματα: κουφοξυλιά, αφροξυλιά, φροξυλιά, φροξινάνθι, αφροξυλάνθη

 Περιγραφή

Ο σαμπούκος είναι φυλλοβόλος θάμνος περίπου ενός μέτρου, που γίνεται και δενδρύλλιο σε καλά και υγρά εδάφη. Τα άνθη του είναι λευκά και οι καρποί του είναι μαύρες ρόγες. Το όνομά του κουφοξύλι-αφροξυλιά, το πήρε από την παχιά και ελαφριά ψίχα που υπάρχει εσωτερικά μέσα στους βλαστούς του.

Φαρμακευτικές ιδιότητες

Η κουφοξυλιά είναι πολύτιμο βότανο για τους ιούς της γρίπης, τα κρυολογήματα και τις παθήσεις του στήθους. Οι ανθισμένες κορυφές είναι ιδανικές για το βήχα, τα κρυολογήματα και τη γρίπη. Το έγχυμα είναι χαλαρωτικό και προκαλεί ήπια εφίδρωση η οποία συντελεί στη μείωση του πυρετού.

Οι ανθοφόρες κορυφές του τονώνουν τους εσωτερικούς βλεννογόνους της μύτης και του λαιμού, αυξάνοντας την αντίστασή τους στις μολύνσεις. Ακόμη χορηγούνται για τη χρόνια καταρροή, τις μολύνσεις των αυτιών, τις αλλεργίες και την καντιντίαση.

Με το να αυξάνουν την εφίδρωση και την παραγωγή ούρων, τα άνθη του σαμπούκου ενισχύουν την απομάκρυνση των άχρηστων προϊόντων του σώματος και χρησιμεύουν στις ρευματικές παθήσεις.

Τα μούρα του είναι πλούσια σε βιταμίνη C και λαμβάνονται για τους ρευματισμούς και τον ερυσίπελα. Είναι ήπια υπακτικά και βοηθούν στην διάρροια.

Πολλαπλασιασμός-καλλιέργεια

Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα με ριζώματα το φθινόπωρο ή την άνοιξη. Σπέρνεται και με σπόρους νωρίς την Άνοιξη. Αφού εγκατασταθεί στο χωράφι μας μετά πολλαπλασιάζεται πλέον εύκολα από μόνος του. Του αρέσουν τα υγρά και ηλιόλουστα μέρη, αλλά αντέχει και αρκετά την ξηρασία απλώς δεν μεγαλώνει πολύ στη προκειμένη περίπτωση. Το χειμώνα μαραίνεται και ξαναβγαίνει την άνοιξη και διατηρείται πράσινος όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Εποχή συλλογής

Τα φύλλα και οι ανθισμένες ταξιανθίες του συλλέγονται αρχές με μέσα καλοκαιριού, και οι καρποί του μαζεύονται Αύγουστο με Σεπτέμβριο.

Άλλες χρήσεις

• Ο Διοσκουρίδης μας πληροφορεί ότι στην εποχή του έβραζαν τα φύλλα και τα έτρωγαν σαν λαχανικό. Τα θεωρούσαν καθαρτικά του φλέγματος! Οι καρποί του τρώγονται ή χρησιμοποιούνται στην παρασκευή γλυκισμάτων (πάντα τους καρπούς τους βράζουμε ή τους μαγειρεύουμε ,δεν τους τρώμε ωμούς).
• Ο χυμός των καρπών του είναι σκούρος μωβ και χρησιμοποιείται για τον χρωματισμό κρασιών, δερμάτων κ.α.
• Οι Καυκάσιοι οινοποιούν το μούστο βάζοντας άνθη σαμπούκου, οι Βούλγαροι φτιάχνουν ξύδι σαμπούκου και οι Σέρβοι μαρμελάδες! Στον Καύκασο, πάλι, αρωματίζουν τις κρέμες με σαμπούκο.
• Γενικά χρησιμοποιείται περισσότερο στη ζαχαροπλαστική, για να αρωματίσουμε κέικ, μπισκότα, γαλατόπιτες και γλυκές πίτες με τυρί. Επίσης μπορούμε να αρωματίσουμε  ελαιόλαδο ή ξύδι.
• Η μπλε χρωστική ύλη από τους καρπούς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης, για να δοκιμαστεί αν κάτι είναι όξινο ή αλκαλικό. Γίνεται πράσινο σε ένα αλκαλικό διάλυμα και κόκκινο σε ένα όξινο διάλυμα.
• Επίσης είναι ένα από τα απαραίτητα φυτά στη δημιουργία του βιολογικού μας αγροκτήματος για την προσέλκυση ωφέλιμων εντόμων αλλά και για την δημιουργία καλύτερης κομπόστας μίας και είναι ένα από τα φυτά που φτιάχνουμε τον ενεργοποιητή κομπόστας.

Προφυλάξεις

Οι ανώριμοι ή αμαγείρευτοι καρποί του σαμπούκου είναι τοξικοί. Μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, εμετούς ή σοβαρή διάρροια. Μόνο τα μούρα χρώματος μπλε ή μαύρου του σαμπούκου είναι εδώδιμα.

Λόγου του ότι ο σαμπούκος έχει πιθανόν και διουρητικές δράσεις χρειάζεται προσοχή όταν χρησιμοποιούνται ταυτόχρονα με φάρμακα που αυξάνουν τη διούρηση (διουρητικά).

Το ίδιο ισχύει και για τα υποτασικά φάρμακα.

Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ειδικά όταν λαμβάνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα, βότανα ακόμα και συμπληρώματα. Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι καθαρά και μόνο για ενημερωτικό σκοπό.